Στις γυναίκες, η οδοντιατρική φροντίδα είναι πολύ πιο σημαντική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του θηλασμού και της εμμηνόπαυσης. Η εγκυμοσύνη δεν είναι μια κατάσταση ασθένειας, αλλά αντίθετα είναι ένα σημάδι υγείας. Ένας υγιής άνθρωπος δεν αναμένεται να χάσει τα δόντια του χωρίς κανένα λόγο, οι ίδιοι κανόνες ισχύουν και για τις εγκύους. Οι μέλλουσες μητέρες είναι γνωστό ότι αντιμετωπίζουν τερηδόνα και προβλήματα στα ούλα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το αποτέλεσμα μιας κακής στοματικής υγείας κατά την εγκυμοσύνη, είναι η εμφάνιση πρόωρου τοκετού, λιποβαρές νεογνό, προεκλαμψία, έλκη των ούλων, ουλίτιδα, χαλαρά δόντια, στοματική ξηρότητα και οδοντικές διαβρώσεις. Τα μεταβαλλόμενα επίπεδα ορμονών στην εγκυμοσύνη επηρεάζουν άμεσα τα προβλήματα των ούλων και έμμεσα την τερηδόνα.
Οι κυριότερες αλλαγές που παρατηρούνται στα ούλα υφίστανται λόγω της ορμονικής ισορροπίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό γίνεται επειδή ο πλακούντας παράγει υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης. Σε αυτή την περίοδο εμφανίζεται υπερβολική ευαισθησία σε ερεθισμούς στα ούλα. Στην εγκυμοσύνη, μπορεί να παρατηρηθεί πολύ συχνά ουλίτιδα (περίπου στο 40%)που ξεκινά συνήθως τον δεύτερο μήνα και φτάνει στο υψηλότερο επίπεδο τον όγδοο μήνα και επουλώνεται αυτόματα μετά τον τοκετό. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι ο ιστός των ούλων να είναι πιο κόκκινος, σαν φράουλα. Αιμορραγία και πόνος είναι επίσης πολύ συχνά.
Είναι γνωστό ότι η τερηδόνα αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να εξηγηθεί από τους οδοντιάτρους ως εξής: η ναυτία και ο έμετος παρατηρούνται στο 70% των κυήσεων. Ο έμετος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη στοματική υγιεινή μέσω της διάβρωσης της αδαμαντίνης των δοντιών. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, παρατηρείται μείωση της συγκέντρωσης ασβεστίου. Η αύξηση της καλής στοματικής υγιεινής θα βοηθήσει στην πρόληψη αυτού του προβλήματος.
Η επιδείνωση της στοματικής και οδοντικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εξαρτάται από τους ακόλουθους παράγοντες:
- Αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων χωρίς την απαιτούμενη στοματική υγιεινή μετέπειτα.
- λόγω της επίδρασης των ορμονών της εγκυμοσύνης (οιστρογόνα, προγεστερόνη) τα ούλα αιμμοραγούν πιο εύκολα και κατά συνέπεια μπορεί να αποφεύγουν το βούρτσισμα των δοντιών τους οι έγκυες γυναίκες. Ως αποτέλεσμα, η βακτηριακή πλάκα αυξάνεται.
- Οι έμετοι, ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης, αυξάνουν το όξινο περιβάλλον στο στόμα
- Η ροή του σιέλου μειώνεται και κατά συνέπεια η δημιουργία τερηδόνας αυξάνεται αυτή την περίοδο.
Η διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης απαιτεί επαρκή πρόσληψη ενέργειας και θρεπτικών συστατικών. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, είναι απαραίτητο η μητέρα να λαμβάνει 1200-1500 mg ασβεστίου ημερησίως για την ίδια και για τα οστά του μωρού. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι μητέρες πρέπει να ικανοποιούν τις ανάγκες τους σε ασβέστιο λαμβάνοντας τροφές πλούσιες σε αυτό, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα και πράσινα, φυλλώδη λαχανικά.
Η διατροφική καθοδήγηση καθ’ όλη την περίοδο της εγκυμοσύνης όσον αφορά τη στοματική και οδοντική υγεία κατά προσέγγιση είναι:
- Φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέας, ψάρι και αυγά που είναι πλούσια σε βιταμίνες A, C, D, ασβέστιο και φώσφορο.
- Αποφυγή ζάχαρης όσο είναι δυνατόν, όπως και τα αποξηραμένα φρούτα
Οι συστάσεις της στοματικής υγιεινής είναι:
- Η καθημερινό βούρτσισμα, νήμα, οδοντικό διάλυμα τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα.
- Πλήρης στοματική εξέταση πριν την κύηση για να επιτευχθεί η βέλτιστη στοματική υγιεινή.
ΠΗΓΕΣ
Pinto GDS, Costa FDS, Machado TV, Hartwig A, Pinheiro RT, Goettems ML, Demarco FF. Early-life events and developmental defects of enamel in the primary dentition. Community Dent Oral Epidemiol. 2018
Dörtbudak O, Eberhart R, Ulm M, Persson GR. Periododontitis, a Marker of Risk in Pregnacy for Preterm Birth. J Clin Periodontol. 2005,
Silk H, Douglass AB, Douglass JM, Silk L. Oral health during pregnancy. Am Fam Physician. 2008
